Praca alpinisty przemysłowego obarczona jest ryzykiem urazów głowy. Spadające przedmioty czy uderzenia o twarde elementy stanowią zagrożenie w warunkach aktywności na wysokościach. Stosowanie przez pracownika środków ochrony indywidualnej daje możliwość skutecznej ochrony przed obrażeniami. Środkami przeznaczonymi do ochrony głowy są kaski (zwane też, zgodnie z nomenklaturą stosowaną w normach i przepisach BHP, hełmami ochronnymi). Używanie ich w znacznym stopniu zmniejsza zagrożenie otarciami, zadrapaniami, złamaniami kości, czy uszkodzeniami kręgów szyi. Konsekwencje takich obrażeń mogą być bardzo poważne, w związku z czym warto zadbać o dobrze chroniący sprzęt alpinistyczny. W przypadku kasków decydujące będą konstrukcja i tworzywo oraz obowiązujące normy.
Budowa i technologia produkcji kasku ochronnego
Kask ochronny składa się z czterech głównych elementów:
- skorupy,
- więźby,
- paska głównego,
- paska podbródkowego.
Skorupa to zewnętrzna część nakrycia głowy. Więźba to wewnętrzna część przedmiotu, stykająca się z głową użytkownika. Stanowią ją taśmy przymocowane od wewnątrz do skorupy. Wykonana z materiału lub plastiku ma za zadanie utrzymanie kasku na głowie, a w przypadku uderzenia odpowiednie zamortyzowanie. Pasek główny to ta część więźby, która opasa głowę i umożliwia stabilne osadzenie kasku. Pasek podbródkowy spełnia rolę zabezpieczenia w momencie pochylania się użytkownika.
Jednym z głównych kryteriów wyboru kasku alpinistycznego jest technologia zastosowana do jego produkcji. Odwiedzając sklep ze sprzętem alpinistycznym wybierać można spośród dwóch podstawowych możliwości. Pierwszą z nich stanowią standardowe kaski hybrydowe. Skorupa jest tutaj wykonana z tworzywa ABS lub poliwęglanu, zaś punktem centralnym takiego kasku jest pianka – zwykle EPS (polistyren ekspandowany), czyli znany powszechnie styropian. To właśnie ona, gdy wystąpi taka konieczność, pochłonie energię uderzenia. Kaski takie często dodatkowo wypełnione są miękką wyściółką. Druga z opcji to kaski piankowe. Ich zdecydowanym atutem jest waga, która bywa znacząco niższa od tych standardowych. Hełmy takie produkowane są z pianki EPP (ekspandowany polipropylen) lub też ze znanego już EPS, ale pokrytego poliwęglanem. Są one mniej odporne na otarcia, czy drobne wgniecenia, ale przekłada się to jedynie na ich żywotność, a nie zapewnienie należytego bezpieczeństwa użytkownikowi.
Normy obowiązujące dla hełmów ochronnych
Aby sprzęt alpinistyczny mógł być dopuszczony do użytku czy to w celach rekreacyjnych, czy pracy zarobkowej, musi przejść rygorystyczne testy, takie jak np. zrzucanie na niego ciężarów o różnorodnych kształtach. Dla kasków wykorzystywanych w pracach na wysokościach istotne są dwie normy: EN 397 i EN 12492. Pierwsza z nich obejmuje szeroko pojęte kaski przemysłowe, druga natomiast odnosi się do kasków sportowych. Alpinista przemysłowy, pracujący w tzw. „dostępie linowym”, nie ma tutaj jednak dowolności wyboru. Przemysłowe hełmy ochronne podlegają pod normy EN 397. Oczywiście kaski takie mogą jednocześnie spełniać normę EN 12492, niemniej co do zasady – w pracy nie używa się sprzętu sportowego.
Podejmując pracę alpinisty przemysłowego, warto zatem zdefiniować zagrożenia jakie mogą nas spotkać i wybrać sprzęt, który będzie stanowił dla nas najlepszą ochronę oraz będzie spełniał proceduralne wymogi. Sklep ze sprzętem alpinistycznym powinien zapewnić wsparcie w doborze odpowiedniego, dopasowanego i skutecznego produktu. Od nas samych zależy jednak, by ochronę głowy wybrać, no właśnie, z głową.
